چرا کودکان کابوس شبانه میبینند؟
چه مسائلی، زمینهساز کابوسهای شبانه کودکان هستند؟
برخی از والدین از کابوسهای نیمه شب کودک خود گلایه دارند و به دنبال راه حلی برای از بین بردن آن هستند.
همه انسانها معمولا ساعاتی در طول شبانه روز را در خواب سپری می کنند که همین نعمت الهی باعث شادابی روح و جسم انسان میشود. این خوابها گاهی زیبا و رؤیایی هستند و گاهی ترسناک و هراسانگیز که از اینگونه خوابها به عنوان کابوسهای شبانه یاد می شود.
کابوسها در دوران کودکی می توانند علل مختلفی داشته باشند و یکی از رایجترین این علل این است که کودک از شخصی می ترسد یا فکر میکند در حال تعقیب شدن از سوی شخصی است.
این گونه خوابها منجر می شود که فرد با حالت پریشانی در شب بیدار شده که گاهی این بیداری برای کودکان همراه با فریاد یا گریه است و از والدین خود درخواست کمک می کند و اگر از کودک بپرسید که میتواند خوابش را برای شما تعریف کند، اغلب آن قسمت که موجب ترس کودک شده را برای شما تعریف می کنند.
و اما علت کابوس های شبانه
این کابوسها و وحشتهای شبانه در کودکان معمولا به دلیل بیماریهای روانی یا جسمانی اتفاق نمی افتد و بیشتر بعد از یک رویداد
استرس زا یا ترسناکی که در طی روز برای کودک رخ می دهد؛ برای مثال (فیلم ترسناکی که کودک می بیند یا داستان هایی که در کتابها میخواند یا اطرافیان برای او تعریف می کنند و در آخر ممکن است مسألهای باشد که کودک شخصا با آن روبرو است؛ مثل مشکلات یا تکالیفی که در مدرسه به او واگذار شده است یا مشکلات احساسی و غیره).
همه این عوامل سبب می شوند که کودک یک روز سخت و فشرده داشته باشد و در هنگام خواب با کابوس روبرو شود.
والدین این نکته را نیز در نظر بگیرند که گاهی این کابوسها می توانند بر اثر تخیلات کودک شکل بگیرد، بدون هیچ علت و معنای خاصی که این گونه خوابها قسمتی از رشد کودکان است. [۱]
اقداماتی که والدین می توانند در این شرایط انجام دهند:
هنگامی که کودک وحشت شبانه دارد با آرامی و ملایمت با او صحبت کنید و او را به رختخواب ببرید. هنگامی که کودک در دل شب فریاد کشید بی آن که کودک را از خواب بیدار کنید یا تکانش دهید باید او را نوازش کنید و آرام در گوشش لالایی نجوا کنید. به خاطر داشته باید که در این مرحله کودک را نباید حتی الامکان از خواب بیدار کرد. [۲]
زمانی که کودک از صدای فریاد خودش بیدار شد، چون در این زمان کودک بسیار آشفته و وحشت زده است او را در آغوش بگیرید، به کودک یک لیوان آب داده و خیلی خونسرد و آهسته تعریف کنید که این فقط یک خواب بوده و گذشت و آن چه دیدی همه در خواب بوده (اگر کودک شما خیلی کوچک است و معنی رویا و خواب را هنوز یاد نگرفته است طنین آرام بخش صدایتان او را تسکین می دهد).
در نهایت اگر کودک همچنان بی قراری کرد، چراغ اتاق او را روشن کرده و به او بگوید بیا به دنبال چیزی که می ترسی بگردیم و بعد از اطمینان خاطر کودک او را به رختخوابش بازگردانید.
اگر از رفتن به رختخواب امتناع کرد، در این جا به والدین توصیه می شود موضوع خوابی که کودک دیده است به شکل دیگر به پایان برسانیم. برای مثال (اگر خواب دایناسوری را می بیند به او بگوییم در انتها تو شمشیری داشتی و دایناسور را کشتی).
زمانی که والدین متوجه این میشوند که کابوسهای کودک به علت مشغولیت ذهنی کودک است باید دقت کنند چه مسألهای در زندگی کودک تغییر پیدا کرده است که برای یافتن این سوال باید از خود کودک کمک گرفت و بگذاریم خود کودک برایمان تعریف کند (بهتر است در این موقع سکوت کرده و با دقت به حرف هایش گوش کنیم) [۳]
برای خواب بهتر کودک باید به نکات زیر توجه کنیم:
_ پیش از زمان خواب، یک برنامه منظم داشته باشیم (فعالیتهای لذت بخش مانند گفتن قصه برای کودک و دادن آرامش به کودک).
ـ خستگی ممکن است در ایجاد وحشت شبانه نقش داشته باشد (مطمئن شوید که کودک هر شب به اندازه کافی استراحت میکند).
_ اگر کودکتان استرس یا دلواپسی دارد با او صحبت کرده و برنامهای با کودک بریزید که بتواند از عهده استرس خود برآید.
_ سعی کنید شبها همیشه یک چراغ خواب در اتاق کودک روشن گذاشته و به کودک خود بگویید که قبل خواب به همه وسایل اتاق خود با دقت نگاه کند.
_ سعی کنید کودکان قبل از به خواب رفتن فیلمهای خشن و ترسناک نببینند یا بازیهای خشن و هیجان انگیز انجام ندهند.
_ سعی کنید قبل از خواب کودک برای او یک مسأله که کاملا جالب است تعریف کنید و به کودک بگویید که امیدوارم امشب درباره آن خواب ببیند.
_ می توانید یک عروسک به کودک داده یا از در اتاق کودک خود آویزان کرده و به کودک بگویید که این عروسک جلوی خوابهای بد را
می گیرد.
همه نکات بالا باعث می شوند که یک موقعیت روحی خوب و آرامش برای کودک ایجاد کرد.
پینوشتها:
[۱]. هفته نامه سلامت.
[۲]. دکتر محمدجواد قاسمزاده، روانشناسی کودک، قم: انتشارات شمیم قلم، ۱۳۹۰، صفحات ۱۴۷ و ۱۴۵.
[۳]. سایت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دستهبندی سلامت، کدخبر ۹۵۰۵۰۱۰۵۸۲۳
سموم عصبی مواد شیمیایی هستند که میتوانند به مرور عوارض جانبی نامطلوبی در سیستم عصبی افراد ایجاد کنند. این سموم عصبی انواع مختلفی دارند، از جمله مواد شیمیایی صنعتی، آفت کش ها، حلال های آلی و داروها. تخمین زده شده است که حدود ۳۰ درصد از مواد شیمیایی مورد استفاده تجاری دارای اثرات عصبی هستند […]
این روزها همه مردم استرس و اضطراب زیادی را تحمل می کنند. اما این فقط بزرگترها نیستند که اضطراب را تجربه می کنند، بلکه کودکان نیز گرفتار آن هستند. اضطراب واکنش روان ماست در مواجهه با شرایط ناآشنا و پیشبینی ناپذیر. این موضوع به خودی خود چیز بدی نیست، حتی میتوان گفت این که کودک […]
تفکر به عنوان یکی از باارزش ترین مهارت های مورد نیاز هر انسانی باید از سنین ابتدایی آموزش داده شود. تفکر با طرح سوال آغاز شده و به شناخت منتهی می گردد. برای این که بتوانیم تفکرمان را مدیریت کنیم لازم است ابتدا بتوانیم سؤالات خودمان را طرح و سپس آن ها را دسته بندی و سازماندهی کنیم. از طرفی توجه به ابعاد غیرواقعی انسانی مثل فکر کردن باعث می شود تا تصویرمان نسبت به خودمان تغییر کند و این تغییر در نگرش و بینش، در برنامه ریزی ها و تصمیم های مختلف زندگیمان تاثیرگذار است.
